تاریخچه و پیدایش مهندسی ایمنی

با پیچیده تر شدن صنایع و پیدایش انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، افزایش حوادث کاری و آثار آن بر جامعه، ضرورت رعایت نکات ایمنی بیش از پیش احساس گردید. در این شرایط که روز به روز خطرات ناشناخته صنایع، تلفات انسانی و مالی زیادی به صنایع رو به رشد تحمیل می کرد، ایمنی معنای جدیدی یافت. تا جائیکه با گذشت زمان و با توجه به پیچیدگی صنایع مهندسی ایمنی در قالب یک حرفه عملی ایجاد شد. این شاخه جدید مهندسی ایجاد شده در دانشگاه ها و نهادهای آکادمیک نیز با عناوین ایمنی صنعتی و بهداشت صنعتی شروع به تربیت دسته ای از متحخصصان نمود که حافظ جان انسان ها و اموال صاحبان سرمایه باشند.

مهندسی ایمنی با گذر زمان مختص هر صنعت بهینه سازی شده و با توجه به زیر و بم های موجود در آن توانست تا حد بسیار زیادی از آمار حوادث بکاهد. در این بین سازمان های بین المللی تاسیس گردیده و به ارائه استانداردها و شیوه های کاری جهت کاهش حوادث پرداختند. از این سازمان ها می توان به سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (Occupational Safety and Health Administration) ، سازمان ملی حفاظت از آتش (National Fire Protection Association) اشاره نمود که به خوبی به ایفای نقش پرداختند.

در کشور ما ایران، رشته های ایمنی صنعتی و بهداشت حرفه ای سالیان متمادی است که در حال تدریس در دانشگاه های معتبر می باشند. این درحالیست که مفاهیم ایمنی و بهداشت درکنار محیط زیست، در قالب HSE در صنایع مادر تخصصی وارد شده و به خوبی جایگاه خود را پیدا نموده است.

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با توجه به استراتژیک بودن و پیچیدگی های فرآیندی خاص، اهمیت ویژه ای برای مقوله HSE و بطور خاص ایمنی قائل شده اند و با پیاده سازی استانداردها و دستورالعمل های بین المللی سعی در کاهش تلفات جانی و مالی ناشی از رخداد حوادث پرداخته اند.

در این بین دپارتمان نفت وگاز دانشگاه علم و فرهنگ با توجه به رسالت خود و شناخت دقیق از نیاز صنعت نفت، اقدام به تعریف رشته مهندسی ایمنی با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نموده است که بتوان خلأ نسبی کمبود نیروی متخصص را تا حد ممکن برطرف نماید. همچنین با آموزش های تخصصی و آکادمیک، این دانشجویان برای ایفای نقش مهندس ایمنی در سایر صنایع نظیر خودروسازی، ساختمانی، راه و شهرسازی، فولاد، معادن و ... نیز مهارت های لازمه را کسب می نمایند.